STEENSEL/NUSA PENIDA – Jaap Venhovens pakte bijna twee jaar geleden de handschoen op om iets aan het afvalprobleem te doen op het eiland Nusa Penida in Indonesië. Tegenslagen, zoals een overstroming, brengen hem niet van zijn stuk. Al is dat niet altijd even makkelijk.

Johan van der Putten 07-02-22, 13:30 Bron: ED

Tijdens een vakantie in 2020 op Nusa Penida zag Jaap Venhovens hoe mooi het eiland bij Bali was, maar ook hoeveel afval er op het land en in het water ligt. Toen hij vanwege de coronamaatregelen niet naar huis kon, besloot hij iets aan het probleem te doen. Jaap (50) uit Steensel kon na een vakantie niet meer weg uit Bali, de strijd tegen zwerfvuil is nu zijn leven

Eigen afvalophaaldienst

Samen met twee lokale ondernemers richtte hij stichting Clean Penida op. Doel is om de boel op te schonen. Ze zetten een eigen afvalophaaldienst op en bouwden een fabriekje waar het afval wordt gesorteerd en verwerkt voordat het naar Bali gaat.

Achter de geleende laptop van een vriend doet de Steenselnaar vanaf het tropische eiland zijn verhaal. Zijn eigen laptop heeft de vochtigheid na de overstroming in december niet overleefd. Al is dat nog de minste van zijn zorgen, want het water richtte veel meer schade aan.

Watervallen

Op een nacht in december regende en stormde het zo hevig dat een flink deel van het eiland overstroomde. Verschillende huizen en wegen zijn ingestort of liepen flinke schade op. ,,Het donderde en bliksemde”, blikt Venhovens terug op die nacht. ,,Ik werd rond zes uur wakker en dacht dat het nog steeds regende. Toen ik de deur opendeed, zag ik dat alles onder water stond. De herrie die ik hoorde waren watervallen die waren ontstaan. Het is een wonder dat er geen gewonden zijn gevallen. Althans niet dat ik heb gehoord.’’

Hier schrijven ze niet snel iets af, maar het loont niet

De materiële schade op het eiland was groot. Ook in de fabriek waar het ingezamelde afval wordt verwerkt. Zo werd de tweedehands truck voor het afval ophalen een eind meegesleurd. ,,Hij stond zo’n 150 meter verderop. Ze hebben eerst op dit eiland de truck proberen te maken, nu wagen ze een poging op Bali. Hier schrijven ze niet snel iets af, maar het loont niet.’’

,,Gelukkig stonden de machines op een verhoging en hebben ze niets geleden, maar de truck is een gemis. We moeten nu telkens een truck met chauffeur inhuren en dat kost geld. We moeten op zoek naar geld voor een tweedehandse pick-up, want we kunnen niet zonder.’’ Hij hoopt op donaties via cleanpenida.nl

Met de vrachtwagen wordt het afval in verschillende dorpen en districten op het eiland opgehaald. Bewoners brengen het vuil naar een centrale plaats en daarvoor krijgen ze een klein bedrag. Daarna gaat het naar de fabriek waar het wordt verwerkt.

Slechte timing

Ook het ingezamelde en soms al verwerkte afval spoelde weg. ,,De timing van de overstroming was slecht. Heel de fabriek lag vol met afval en dat vertegenwoordigde een hoop waarde.’’

Ik zit al praktisch twee jaar zonder inkomen

Een flinke tegenvaller, want de marges zijn klein. De prijs die Venhovens krijgt van recyclebedrijven is amper voldoende om de kosten voor het inzamelen, verwerken en verschepen te dekken. Tot nu toe stopte Venhovens er geregeld eigen geld in. ,,Maar dat geld begint ook op te raken. Ik zit al praktisch twee jaar zonder inkomen.’’ In Nederland verdiende hij zijn geld als podiumbouwer bij concerten en festivals.

Om het project rendabel te maken en verder te kunnen investeren zijn meer inkomsten nodig. Hotels, restaurants en duikscholen zijn bereid om te betalen voor een afvalophaaldienst, maar die liggen vanwege het coronavirus vrijwel stil.

Mensen zouden voor minder de moed verliezen, maar Venhovens blijft positief. ,,Ik ben ervan overtuigd dat we met omikron in de laatste fase van corona zitten. Mijn houvast is dat het toerisme binnen een paar maanden weer op gang komt.’’ Als dat niet het geval is? ,,Dan heb ik een plan B. Ik heb nog een huis in Nederland dat ik kan verhuren.’’

Overal praten

Ondanks zijn positiviteit geeft hij toe dat het soms lastig is om niet gedemotiveerd te raken. ,,Maar ik vind het leuk om in contact te komen met mensen en ga overal praten. Daar krijg ik energie van. Het motiveert als mensen mee willen werken.’’

Ziet hij ook vooruitgang op het eiland, wordt het schoner? ,,Dat is moeilijk te meten. Het was schoner, maar komt dat door de stichting of omdat het leven en het toerisme vanwege corona op een lager pitje staan? Daarnaast zit door de overstroming alles weer onder.’’

Afwatering verstopt

Wel merkt hij dat de bewoners zich bewust van het probleem zijn geworden en er meer mee bezig zijn. Juist vanwege de overstroming. ,,De regenval en de storm waren extreem, maar het probleem was ook dat de afwatering door al het afval was verstopt. Bewoners zijn daar nu alerter op. Het heeft ze wakker geschud, duidelijk gemaakt dat het schoner moet. Je merkt dat ze er steeds meer mee bezig zijn. We halen redelijk wat afval op, maar het moet nog groeien. Ik ga door totdat het hier schoon is.’’